Ranh giới pháp lý trong tranh chấp đầu tư tiền ảo: Phân biệt tranh chấp dân sự và lừa đảo hình sự

Kể từ khi chính sách quản lý được ban hành vào năm 2021, thái độ của nước ta đối với tiền ảo dần dần trở nên rõ ràng: không cấm công dân đầu tư, nhưng không cung cấp sự bảo vệ pháp lý, rủi ro tự chịu. Tiền ảo không được coi là tiền tệ hợp pháp, không thể lưu thông trên thị trường. Điều này dẫn đến việc các tranh chấp pháp lý liên quan khó có thể được giải quyết thông qua kiện dân sự, trong khi việc khởi tố hình sự lại gặp phải ngưỡng chứng minh cao.

Tuy nhiên, trong thực tiễn tư pháp, thuộc tính tài sản của các loại tiền ảo mainstream dần được công nhận. Đôi khi thậm chí xuất hiện các vụ án về tranh chấp đầu tư được xử lý như các vụ án hình sự. Do đó, việc phân biệt rõ ràng giữa tranh chấp dân sự trong đầu tư tiền ảo và tội phạm hình sự trở nên đặc biệt quan trọng.

Phân tích trường hợp

Trong một vụ án công khai tại Tòa án Trung cấp Phật Sơn, Quảng Đông, bị cáo Diệp某某 bị tuyên án 11 năm tù giam vì tội lừa đảo. Theo tình tiết vụ án, trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 6 năm 2022, Diệp某某 đã bịa đặt các dự án đầu tư, hứa hẹn lợi nhuận cao, dụ dỗ nhiều người đầu tư tổng cộng 2.500.000 nhân dân tệ, trong đó có 500.000 nhân dân tệ tương đương với USDT. Diệp某某 đã sử dụng phần lớn số tiền để chi tiêu cá nhân và trả nợ, cuối cùng không có khả năng thực hiện cam kết.

Tòa án đã bác bỏ ý kiến biện hộ về "quan hệ cho vay tư nhân" và "bằng chứng không đủ" mà bị cáo và luật sư bào chữa của họ đưa ra. Đáng chú ý, tòa án đã coi USDT tương đương với "khoản tiền", điều này chắc chắn gây tranh cãi.

Ranh giới giữa tranh chấp dân sự và lừa đảo hình sự

Điểm khác biệt nằm ở việc người thực hiện có ý thức chủ quan chiếm hữu bất hợp pháp hay không, cũng như việc có thực hiện hành vi lừa đảo một cách khách quan hay không. Trong vụ án này, tòa án xác định căn cứ chính để quy kết Yến nào đó phạm tội lừa đảo bao gồm:

1. Sử dụng số tiền đầu tư để trả nợ cá nhân
2. Một phần vốn được sử dụng để cho người khác vay và đầu tư Tiền ảo
3. Nhận đầu tư sau đó nhanh chóng mua sắm hàng xa xỉ
4. Nhận đầu tư khi đã nợ và không có tài sản cố định
5. Cân đối thu chi cá nhân bị mất cân bằng nghiêm trọng
6. Làm giả hồ sơ chuyển khoản để lừa đảo nhà đầu tư

Xem xét tổng hợp các yếu tố này, thật khó để phản bác cáo buộc hành vi lừa đảo. Trừ khi bị cáo có thể cung cấp bằng chứng mạnh mẽ về một khoản đầu tư thực sự.

Tiền ảo như mục tiêu lừa đảo

Tòa án xác định rằng tiền ảo có khả năng quản lý, khả năng chuyển nhượng và giá trị, có thể trở thành đối tượng của tội lừa đảo. Trong vụ án này, thông qua các bản ghi trò chuyện trên WeChat và lời khai của bị cáo, tòa án đã xác nhận rằng bị cáo đã nhận 50万元 giá trị USDT và coi đây là một phần của hành vi lừa đảo.

Yếu tố then chốt trong việc xác định lừa đảo

1. Mục đích chiếm hữu bất hợp pháp: Người thực hiện hành vi có dự định chiếm hữu tài sản của người khác từ đầu hay không.
2. Hư cấu sự thật hoặc che giấu sự thật: như bịa đặt nền tảng giả, phóng đại đột phá công nghệ, che giấu mục đích sử dụng vốn, v.v.
3. Nạn nhân chuyển nhượng tài sản dựa trên nhận thức sai lầm: Nhà đầu tư có phải vì bị lừa dối mà đưa ra quyết định đầu tư hay không.
4. Tính xác thực và hợp pháp của dòng tiền và mục đích sử dụng: Tiền có được sử dụng cho các dự án thực tế hay bị chuyển sang tiêu dùng cá nhân hoặc mục đích bất hợp pháp.

Kết luận

Lĩnh vực đầu tư tiền ảo đang xuất hiện những tranh chấp pháp lý phức tạp với sự đan xen giữa dân sự và hình sự. Các nhà đầu tư nên nâng cao nhận thức về rủi ro, quyết định một cách thận trọng, không dễ dàng tin vào những quảng cáo phóng đại. Khi gặp phải tổn thất, cần đánh giá một cách lý trí xem có nên đi theo con đường dân sự hay hình sự. Chỉ khi đi đúng quy định, mới có thể đạt được sự cân bằng giữa phát triển công nghệ và bảo đảm pháp lý.