Nỗi khổ và lối thoát của hệ sinh thái Airdrop Web3

Gần đây, chiến lược airdrop trong lĩnh vực Web3 đang trải qua một cuộc khủng hoảng niềm tin. Những airdrop từng được coi là "huyền thoại làm giàu" giờ đây đã trở thành một sân chơi đầy tranh cãi. Mâu thuẫn giữa các dự án và người dùng, sự mất cân bằng trong cơ chế phân phối, các cuộc tấn công lớn từ các "mụ phù thủy", và những thách thức về sự tồn tại của các "người kiếm lợi", tất cả đã tạo nên một tình huống phức tạp cho hệ sinh thái airdrop hiện tại. Bài viết này sẽ dựa trên nhiều trường hợp để khám phá sự mất cân bằng trong phân phối, sự phản kháng của người dùng và những vấn đề sâu xa đứng sau điều đó trong hệ sinh thái airdrop Web3.

Một, sự mất cân bằng trong cơ chế phân phối

1. Logic phân phối do vốn dẫn dắt

Tổng số lượng airdrop của một dự án nổi tiếng chiếm 15.8% tổng cung ban đầu, nhưng người dùng mạng thử nghiệm chỉ nhận được 1.65%, trong khi những người nắm giữ NFT chiếm 6.9%. Sáu nhà đầu tư lớn trong lĩnh vực NFT đã chia sẻ một lượng lớn token thông qua các NFT hiếm, với lợi nhuận cao nhất cho một địa chỉ đạt 55.77 triệu USD. Trong một dự án khác, 1.3% địa chỉ đã nhận được 23.9% tổng số token, với phần thưởng thấp nhất và cao nhất chênh lệch tới 100 lần. Cách phân phối này đã phơi bày hai vấn đề chính:

• Tài nguyên nghiêng về vốn: Người nắm giữ NFT chủ yếu là các nhà đầu tư sớm, trong khi những người dùng mạng thử nghiệm thực sự đóng góp vào độ hoạt động trên chuỗi lại trở thành "người nhận trợ cấp thấp".
• Quy tắc thiếu minh bạch: Một số dự án không công khai chi tiết thuật toán airdrop, thậm chí phân phối token cho những người nắm giữ NFT không tham gia vào hệ sinh thái, gây ra tranh cãi.

2. Sự giảm giá hệ thống của giá trị tương tác

Truyền thống airdrop chú trọng vào tần suất giao dịch, số lần chuyển chuỗi và các hành vi tương tác khác, nhưng xu hướng mới chuyển sang "thời gian giữ vốn" và "phân bổ tài sản rủi ro" làm chỉ số cốt lõi. Sự chuyển biến này mặc dù ở một mức độ nào đó đã kiềm chế được các cuộc tấn công của phù thủy, nhưng lại dẫn đến việc khuyến khích người dùng bình thường bị vô hiệu hóa, tạo ra một vòng luẩn quẩn rằng "ngưỡng vốn càng cao, lợi nhuận càng phong phú".

Hai, sự sụp đổ của niềm tin người dùng

1. Kỳ vọng không đạt được và bẫy thanh khoản

• Lợi nhuận đảo ngược: Một số studio khai thác đã đầu tư nhiều tài nguyên nhưng lợi nhuận lại rất ít, trong khi người dùng gửi tiền bị buộc phải khóa tài sản hoặc đối mặt với thiệt hại khi rút trước hạn.
• Cơn bán tháo lan rộng: Sau khi airdrop của một dự án, 80% địa chỉ chọn bán tháo token, dẫn đến sự sụt giảm nghiêm trọng hoạt động trên mạng chính; khối lượng giao dịch xuyên chuỗi của một dự án sinh thái khác giảm 75% sau airdrop.

2. Sự lan rộng của sự rạn nứt trong lòng tin

• Quy tắc hai tiêu chuẩn: Một dự án vì không tham gia vào các tương tác cụ thể mà tước bỏ quyền lợi của một số người dùng, nhưng lại trao thưởng token lớn cho đối tác.
• Chủ nghĩa lý tưởng công nghệ thất bại: Ngay cả khi ra mắt các cơ chế đổi mới, nếu mô hình kinh tế thiếu công bằng, đổi mới công nghệ cũng khó có thể che giấu bản chất của sự kiểm soát tập trung.

3. Tác động tiêu cực của các biện pháp chống phù thủy

Một số dự án đã khoá nhiều địa chỉ thông qua báo cáo của cộng đồng, nhưng lại đánh giá sai nhiều người dùng thực. Việc giới thiệu hệ thống danh tiếng dù cố gắng cân bằng giữa an toàn và công bằng, nhưng xác minh sinh học và KYC đã gây ra tranh cãi về quyền riêng tư.

Ba, cảnh ngộ sống còn của những người chơi "lùa gà"

Với sự phát triển của các quy tắc Airdrop, môi trường sống của các nhà đầu tư đang ngày càng trở nên khó khăn:

• Trò chơi chi phí cao: Chuyển từ "các giao dịch tần suất cao với số vốn nhỏ" sang cần một khoản tiền lớn lưu giữ lâu dài, chi phí có thể vượt xa lợi nhuận.
• Giá trị tương tác giảm: Trọng số của hành vi tương tác cao trong airdrop giảm, người dùng thông thường khó có thể đạt được lợi nhuận đáng kể thông qua các thao tác chi phí thấp.

Bốn, Tái cấu trúc sự đồng thuận công bằng

Để giải quyết tình huống hiện tại, cần phải thiết lập một cơ chế airdrop khoa học và hợp lý hơn:

1. Từ "số lượng" đến "chất lượng": Đưa vào xem xét những đóng góp thực tế của người dùng đối với dự án.
2. Từ "một lần" đến "liên tục": Kết hợp airdrop với mục tiêu phát triển lâu dài của dự án.
3. Từ "tập trung" đến "phi tập trung": Sử dụng công nghệ blockchain để thiết lập cơ chế airdrop minh bạch, công khai.

Các biện pháp cụ thể có thể bao gồm:

• Kiểm toán thuật toán: Công khai các tham số airdrop, mời kiểm toán bên thứ ba.
• Quản trị cộng đồng: Thảo luận quy tắc mở, đưa vào cơ chế bỏ phiếu.
• Phân phối theo cấp độ: Điều chỉnh phần thưởng động dựa trên mức độ đóng góp, hạn chế sự độc quyền của các cá nhân lớn.
• Liên kết giá trị lâu dài: Gắn kết airdrop với quyền quản trị, khuyến khích sự tham gia lâu dài.
• Công nghệ trao quyền xác minh công bằng: Khám phá công nghệ xác minh đa chiều và bảo vệ quyền riêng tư.

Kết luận

Cấu trúc lại cơ chế Airdrop cần sự nỗ lực chung của nhà dự án, người dùng và toàn bộ hệ sinh thái. Chỉ khi trở về với bản chất "Người đóng góp ưu tiên", chúng ta mới có thể tái thiết lập nền tảng niềm tin của hệ sinh thái Web3. Để những người tạo ra giá trị được chia sẻ giá trị, đó mới là sự thể hiện thực sự của tinh thần phi tập trung.