- Chủ đề
39k Phổ biến
20k Phổ biến
33k Phổ biến
31k Phổ biến
4k Phổ biến
97k Phổ biến
29k Phổ biến
27k Phổ biến
7k Phổ biến
18k Phổ biến
- Ghim
39k Phổ biến
20k Phổ biến
33k Phổ biến
31k Phổ biến
4k Phổ biến
97k Phổ biến
29k Phổ biến
27k Phổ biến
7k Phổ biến
18k Phổ biến
Đầu tư dạng ươm tạo Web3: Cơ hội và thách thức trong mô hình mới
Mô hình đầu tư Web3 mới: Cơ hội và thách thức của đầu tư ươm tạo
Gần đây, đã xuất hiện một sự thay đổi rõ rệt trong lĩnh vực đầu tư Web3. Với việc Du Jun công bố quỹ ABCDE tạm ngừng hoạt động và ra mắt thương hiệu ươm tạo mới Vernal, chúng ta đã thấy sự chuyển hướng từ đầu tư cấp một truyền thống sang kinh doanh ươm tạo. Sự thay đổi này không chỉ phản ánh sự điều chỉnh trong chiến lược đầu tư cá nhân mà còn báo hiệu một sự biến đổi lớn trong mô hình đầu tư Web3.
Trong vài năm qua, mô hình đầu tư mạo hiểm vào tiền điện tử tương đối đơn giản: đầu tư vào dự án, chờ cho dự án ra mắt, thoát khỏi để thu lợi. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường hiện tại, các kênh thoát bị cản trở và hệ thống định giá sụp đổ, nhiều tổ chức đầu tư nhận ra rằng chỉ đơn thuần là nhà đầu tư tài chính có thể khó duy trì. Do đó, một số vốn bắt đầu áp dụng các chiến lược mới, không còn đơn thuần đặt cược vào sự tăng trưởng của dự án, mà tham gia trực tiếp, tích hợp tài nguyên, khả năng và mạng lưới để hỗ trợ dự án phát triển từ con số không.
Đây là ý tưởng cốt lõi của "đầu tư ươm mầm". Nó không còn là sự mở rộng của đầu tư mạo hiểm truyền thống, mà là một cách tham gia hoàn toàn mới. Trong mô hình này, nhà đầu tư vừa là cổ đông, vừa là đối tác; vừa phải đầu tư vốn, vừa phải chịu trách nhiệm vận hành. Sự tham gia sâu sắc này cũng làm cho ranh giới trách nhiệm pháp lý trở nên mờ nhạt hơn.
Đối với các nhà đầu tư có giá trị tài sản cao, việc làm thế nào để vừa tích cực tham gia vừa không vượt qua giới hạn trên con đường này, nơi tài nguyên bị ràng buộc sâu sắc và rủi ro pháp lý cao, trở thành một vấn đề then chốt.
Logic cốt lõi của đầu tư kiểu ươm tạo
Trong môi trường ngành Web3 hiện tại, chỉ dựa vào thông tin huy động vốn đã không đủ để thúc đẩy sự thành công của dự án. Vốn không còn là động lực toàn năng, các nhà đầu tư cần tham gia sâu hơn vào hoạt động của dự án.
Bản chất của đầu tư kiểu ươm tạo là biến "dự án đầu tư" thành "dự án xây dựng". Nhà đầu tư không chỉ đơn thuần mua cổ phần giai đoạn đầu, mà còn sử dụng nguồn lực, khả năng và mạng lưới của mình để đổi lấy tỷ lệ cổ phần giai đoạn đầu cao hơn, qua việc hợp tác thực tế giúp dự án phát triển từ con số không.
Mô hình đầu tư này thường bao gồm các khía cạnh sau:
Năng lực sinh thái: Tích hợp các cổng lưu lượng, tích hợp ví và người dùng cộng đồng, cung cấp nền tảng người dùng cho giai đoạn đầu của dự án.
Hỗ trợ kỹ thuật: Cung cấp các dịch vụ chuyên nghiệp như tối ưu hóa kiến trúc nền tảng, kiểm toán an ninh và kiểm tra sản phẩm.
Tiếp thị: Chịu trách nhiệm về marketing nội dung, vận hành cộng đồng và các hoạt động hợp tác, nâng cao sự nổi bật của dự án và tỷ lệ chuyển đổi người dùng.
Hỗ trợ tuân thủ: Cung cấp các dịch vụ như thẩm định trước đầu tư, xin giấy phép và tư vấn pháp lý, đảm bảo dự án hoạt động tuân thủ.
Một bộ phận đầu tư của một nền tảng giao dịch nổi tiếng là đại diện điển hình cho mô hình này. Họ không chỉ cung cấp hỗ trợ tài chính mà còn cung cấp hỗ trợ toàn diện cho các dự án như kết nối ví, cơ hội ra mắt, chứng thực thương hiệu và tư vấn pháp lý.
Ngay cả một số quỹ lớn dường như vẫn tập trung vào đầu tư cấp một, như a16z, cũng đã tích hợp ý tưởng ươm tạo vào hệ thống đầu tư của họ. Họ cung cấp hỗ trợ tuyển dụng, phối hợp quan hệ chính phủ, thiết kế khung tuân thủ, thậm chí mở các trường khởi nghiệp chuyên biệt về tiền điện tử, đào tạo hệ thống cho đội ngũ cách vận hành từ con số không.
Nói một cách đơn giản, đầu tư ươm tạo là một mô hình hợp tác sâu sắc. Nó coi dự án như một đối tác hợp tác lâu dài, chứ không chỉ là một đối tượng đầu tư tài chính đơn thuần. Mô hình này yêu cầu các nhà đầu tư phải có khả năng phối hợp tài nguyên, đội ngũ và hệ thống, nhưng cũng có tiềm năng mang lại lợi nhuận cao hơn mức trung bình của thị trường.
Đặc điểm và thách thức pháp lý của đầu tư ươm tạo
Mặc dù mô hình đầu tư ươm tạo có những lợi thế của nó, nhưng nó cũng mang đến những vấn đề pháp lý phức tạp hơn. Khi môi trường quy định toàn cầu ngày càng nghiêm ngặt, việc tham gia sâu vào hoạt động dự án có thể làm tăng rủi ro pháp lý cho các nhà đầu tư.
So với mô hình "đầu tư sau chờ đợi" của đầu tư mạo hiểm truyền thống, đầu tư ươm tạo giống như "tham gia cuộc thi trực tiếp". Sự tham gia này không phải lúc nào cũng công bằng hoặc an toàn. Chúng ta có thể hiểu đặc điểm "rủi ro cao, tham gia cao" của mô hình này từ ba khía cạnh sau:
Vai trò của nhà đầu tư mạo hiểm truyền thống tương đối rõ ràng: nhà tài trợ, người quan sát, không tham gia trực tiếp vào hoạt động của dự án. Nhưng trong mô hình ươm tạo, nhà đầu tư có thể tham gia vào các cuộc họp sản phẩm, thiết kế mô hình kinh tế token, thậm chí trực tiếp phụ trách kết nối ví, đàm phán ra mắt và xây dựng cộng đồng.
Sự tham gia sâu sắc này mặc dù giúp phát triển dự án, nhưng cũng có thể gây ra các vấn đề pháp lý. Danh tính của nhà đầu tư có thể bị nghi ngờ: họ chỉ đơn thuần là nhà đầu tư? Cố vấn? Hay là "người kiểm soát thực sự"?
Nếu hợp đồng và thiết kế cấu trúc không đủ rõ ràng, một khi xảy ra vấn đề, cơ quan quản lý hoặc bên dự án có thể cho rằng nhà đầu tư cấu thành "giao dịch liên quan", "kiểm soát thực chất" hoặc "giám đốc bóng", từ đó phải chịu trách nhiệm pháp lý tương ứng.
Đặc biệt khi dự án liên quan đến gian lận, tài trợ bất hợp pháp hoặc mất mát tài sản của người dùng, nhà đầu tư có thể từ người quan sát trở thành bị cáo.
Một lợi thế của mô hình ươm tạo là sự đa dạng trong các phương thức thoát. Các nhà đầu tư có thể tham gia chia sẻ doanh thu của dự án, thiết kế cơ chế mua lại token, gắn liền với lợi nhuận sinh thái, thậm chí nhận quyền lợi từ sản phẩm. Mặc dù mô hình lợi nhuận đa dạng này nâng cao hiệu quả vốn, nhưng cũng đem lại nhiều thách thức về tuân thủ, chẳng hạn như:
Nếu áp dụng cấu trúc hợp lệ để xử lý những vấn đề này, rủi ro có thể kiểm soát được. Nhưng nếu tham gia trực tiếp với tư cách cá nhân, rủi ro sẽ hoàn toàn thuộc về cá nhân.
Dù dự án tập trung vào tài sản thực, hạ tầng vật lý phi tập trung, chứng minh không biết hoặc trí tuệ nhân tạo, cuối cùng vẫn có thể đối mặt với vấn đề liệu có nên phát hành token hay không.
Một khi token được phát hành, sẽ không thể tránh khỏi vấn đề xác định bản chất của token bởi các quốc gia.
Càng phức tạp hơn, nhiều dự án ươm tạo áp dụng mô hình "hợp tác toàn cầu + triển khai nhiều địa điểm". Ví dụ, thành lập đội ngũ ở Singapore, phát hành token tại Quần đảo Cayman, và cuối cùng niêm yết trên sàn giao dịch ở Hàn Quốc hoặc Nhật Bản. Mô hình hoạt động có vẻ hợp lý này có thể đã vi phạm nhiều quy định trong con mắt của cơ quan quản lý.
Chiến lược tuân thủ cho đầu tư kiểu ươm tạo
Đối mặt với tình huống phức tạp "tham gia sâu + hoạt động xuyên biên giới + lợi ích đa vai trò", để thực hiện đầu tư ươm tạo một cách an toàn, điều quan trọng không phải là lựa chọn dự án, mà là xây dựng cấu trúc tuân thủ.
Cụ thể, có thể bắt đầu từ ba khía cạnh chính:
Dù là cung cấp vốn hay tài nguyên, không nên khuyến khích nhà đầu tư gắn liền với dự án với tư cách cá nhân. Lý do rất đơn giản: nếu dự án gặp vấn đề, cá nhân sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý trực tiếp, điều này sẽ khiến nhà đầu tư phải đối mặt với rủi ro pháp lý không chắc chắn cao.
Cách làm trưởng thành hơn là thiết lập một cấu trúc đầu tư chuyên biệt ở nước ngoài, các phương pháp phổ biến bao gồm:
Các cấu trúc này không chỉ là công cụ thuế và thanh toán, mà còn là hàng rào đầu tiên để tách biệt rủi ro danh tính và quản lý trách nhiệm tuân thủ.
Nhiều quốc gia không phản đối việc phát hành token, nhưng phản đối việc phát hành token có vẻ như là "chứng khoán".
Nếu khu vực bạn đang ở hoàn toàn cấm các hoạt động liên quan, thì đừng tham gia. Nhưng nếu bạn chọn một khu vực có chính sách tương đối thoải mái, thì ngay từ giai đoạn thiết kế ban đầu, hãy tránh xa những ranh giới kiểm soát nghiêm ngặt.
Có thể chú ý vào một số điểm tối ưu sau đây:
Nói một cách ngắn gọn, có thể phát hành token, nhưng đừng để nó trông giống như đang bán cổ phần.
Môi trường quy định khác nhau ở các khu vực rất lớn, việc chọn địa điểm khởi đầu sai có thể dẫn đến việc dự án không thể ra mắt.
Vì vậy, nhiều người khi phát hành token thường thích xem xét những nơi có đủ vốn và dễ dàng thương lượng với các sàn giao dịch, nhưng cách suy nghĩ này có thể sai lầm. Bước đầu tiên trong thiết kế kiến trúc nên xem xét "Bạn muốn dự án này cuối cùng sẽ được triển khai ở đâu".
Các cấu trúc này không nhất thiết phải phức tạp, nhưng cần phải được xây dựng trước khi dự án ra mắt và mô hình token được xác định. Đợi đến khi có phản hồi từ thị trường mới bổ sung các biện pháp tuân thủ, thường thì đã quá muộn.
Đối tượng phù hợp với đầu tư ươm tạo
Tổng thể mà nói, đầu tư kiểu ươm tạo không phải là một "trò chơi cá cược" đơn giản, mà là một "hợp tác lâu dài".
Nó không chỉ cần đầu tư tài chính, mà còn cần sự đầu tư toàn diện về thời gian, tài nguyên và khả năng phối hợp chiến lược. Các nhà đầu tư không chỉ cần hỗ trợ tài chính, mà còn phải có khả năng giúp dự án hiện thực hóa và tích hợp tài nguyên giữa các lĩnh vực.
Nếu bạn thiên về phương thức phân bổ tài sản "tham gia nhẹ nhàng, thanh khoản cao", hoặc muốn "đầu tư ngay lập tức, rủi ro tự chịu", thì có thể hình thức đầu tư ươm mầm không phù hợp với bạn.
Tuy nhiên, nếu bạn là một người tin vào chủ nghĩa lâu dài, sẵn sàng gắn bó với hệ sinh thái ngành, muốn thực sự đóng góp kinh nghiệm, tài nguyên và những hiểu biết của mình vào quá trình phát triển của dự án, thì đầu tư ươm tạo không chỉ có thể mang lại lợi nhuận đáng kể mà còn là một cơ hội để cùng tạo ra tương lai.