Thay đổi trong cấu trúc thị trường sản phẩm phái sinh on-chain: sự suy giảm của người chơi truyền thống, sự nổi lên của những nhân tố mới

Thị trường sản phẩm phái sinh on-chain gần đây đã xuất hiện sự thay đổi rõ rệt về cấu trúc. Ảnh hưởng của các người chơi truyền thống như dYdX và GMX tiếp tục giảm, trong khi giao thức mới Hyperliquid nổi lên như một lực lượng chủ đạo mới trên thị trường.

Hyperliquid đã đạt kỷ lục mới về khối lượng giao dịch hợp đồng vĩnh viễn trong tháng 5 năm nay với 2482,95 tỷ USD, tương đương với 42% khối lượng giao dịch giao ngay của một sàn giao dịch tập trung lớn trong cùng thời gian. Doanh thu của giao thức cũng đạt mức cao kỷ lục lịch sử 70,45 triệu USD. Thành tích này rất đáng chú ý, đánh dấu rằng thị trường sản phẩm phái sinh on-chain có thể đang chào đón những cơ hội phát triển mới.

Trong khi đó, dYdX và GMX, từng nổi bật một thời, lại đang có dấu hiệu suy thoái. Khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày của dYdX chỉ khoảng 19 triệu USD, trong khi khối lượng nắm giữ và khối lượng giao dịch trong 24 giờ của GMX đều đã giảm xuống dưới 10 triệu USD, gần như bị thị trường lãng quên.

Nguyên nhân gây ra tình huống này là do, hầu hết các nền tảng sản phẩm phái sinh on-chain sớm chỉ đơn giản là sao chép mô hình của các nền tảng tập trung, nhưng không thể cạnh tranh với các nền tảng tập trung trên các chỉ số quan trọng. Chúng phải gánh chịu rủi ro cao hơn, nhưng không thể cung cấp trải nghiệm người dùng tốt hơn, vẫn còn khoảng cách rõ rệt so với các nền tảng tập trung về cơ chế thanh lý, hiệu quả ghép lệnh, độ sâu giao dịch, v.v.

Thành công của Hyperliquid nằm ở chỗ nó đã tái cấu trúc logic giá trị thông qua kiến trúc tích hợp dọc, kết hợp sâu sắc động cơ sổ lệnh với nền tảng hợp đồng thông minh. Điều này cho phép các sản phẩm phái sinh trên chuỗi lần đầu tiên có thể cạnh tranh trực tiếp với các nền tảng tập trung về tốc độ giao dịch và chi phí, đồng thời thiết lập được lợi thế cấu trúc trong các khía cạnh như khả năng kiểm toán và khả năng kết hợp.

Tuy nhiên, từ góc độ dài hạn hơn, mô hình của Hyperliquid vẫn thuộc về phạm trù giao dịch hợp đồng vĩnh viễn truyền thống. Hướng phát triển tiếp theo của thị trường sản phẩm phái sinh on-chain có thể cần khám phá các hình thức sản phẩm sáng tạo hơn, chứ không chỉ đơn giản là tối ưu hóa logic tập trung hiện có.

Một hướng tiềm năng là phát triển các sản phẩm quyền chọn phù hợp hơn với các đặc điểm on-chain. Đặc tính lợi nhuận phi tuyến của quyền chọn phù hợp một cách tự nhiên với sự biến động cao của tiền điện tử, trong khi cơ chế trả trước một khoản phí nhỏ cũng phù hợp với nhu cầu của người dùng thông thường về việc đầu tư nhỏ để thu lợi lớn. Tuy nhiên, sự phức tạp của quyền chọn truyền thống vẫn là một rào cản cản trở sự phổ biến rộng rãi của chúng.

Vì vậy, cách xây dựng một hệ thống quyền chọn trên chuỗi có thể cân bằng hiệu quả tài chính và tính thân thiện với sản phẩm đã trở thành một chủ đề đáng chú ý. Có các giao thức đang cố gắng tái cấu trúc logic cơ bản của sản phẩm phái sinh trên chuỗi thông qua cơ chế "quyền chọn vĩnh cửu theo đồng coin".

Cốt lõi của sản phẩm quyền chọn mới này nằm ở hai đặc điểm "đồng tiền cơ sở" và "vĩnh viễn". "Đồng tiền cơ sở" cho phép người dùng tham gia giao dịch trực tiếp bằng bất kỳ mã thông báo nào trên chuỗi làm tài sản thế chấp, tối đa hóa hiệu quả của tài sản dài hạn. "Vĩnh viễn" thì thông qua việc bãi bỏ ngày đáo hạn cố định, thay vào đó là tỷ lệ phí vốn động để điều chỉnh chi phí giữ vị thế, cho phép người dùng giữ vị thế quyền chọn vô thời hạn.

Thiết kế này cung cấp cho người dùng một sự kết hợp của "lỗ hẹp + lợi nhuận vô hạn + tự do về thời gian", về cơ bản biến quyền chọn thành một phiên bản hợp đồng vĩnh viễn có rủi ro thấp, làm giảm đáng kể rào cản tham gia của người dùng thông thường.

Khi người dùng có thể tham gia vào việc phòng ngừa rủi ro trực tiếp bằng bất kỳ token đuôi dài nào mà không còn bị giới hạn về thời gian, các sản phẩm phái sinh on-chain mới có hy vọng vượt qua thị trường ngách, xây dựng một vị trí sinh thái có thể cạnh tranh với các nền tảng tập trung.

Ngoài đổi mới sản phẩm, nền tảng sản phẩm phái sinh on-chain thế hệ mới còn đang thử nghiệm thông qua cơ chế chia sẻ lợi ích, gắn chặt lợi ích của nhà cung cấp thanh khoản, người dùng giao dịch và chính giao thức lại với nhau. Mô hình này về bản chất là sự lật đổ mối quan hệ "nền tảng-người dùng" trong các nền tảng tập trung truyền thống, phù hợp hơn với triết lý tài chính phi tập trung.

Tổng thể, thị trường sản phẩm phái sinh on-chain vẫn đang ở giai đoạn phát triển sớm, còn nhiều không gian đổi mới và phát triển. Việc có hay không xuất hiện những sản phẩm và mô hình thực sự mang tính cách mạng trong tương lai vẫn cần được quan sát thêm. Nhưng có thể chắc chắn rằng, lĩnh vực này đang ấp ủ một số ý tưởng mới có thể mang lại sự thay đổi lớn.