Đồng thuận 2025: Chính sách và biến đổi sinh thái Web3 tại Hồng Kông

Gần mười ngàn chuyên gia trong ngành đã tụ họp tại Trung tâm Triển lãm Hồng Kông để tham gia hội nghị thượng đỉnh hàng đầu của ngành Web3 toàn cầu Consensus, sự kiện lần đầu tiên được tổ chức ở châu Á. Hồng Kông được chọn làm địa điểm không chỉ vì vị thế của nó như một sân chơi đổi mới tài chính, mà còn vì nó là một nút giao thông quan trọng kết nối dòng chảy giá trị giữa Đông và Tây. Từ việc mã hóa trái phiếu xanh đến hộp cát quy định cho stablecoin đồng đô la Hồng Kông, từ hệ sinh thái tài sản thực lên chuỗi đến trí tuệ nhân tạo phi tập trung, Hồng Kông đang thúc đẩy Web3 từ giai đoạn thử nghiệm công nghệ tiến tới sự hòa nhập sâu sắc với thế giới thực thông qua các chính sách đổi mới.

Một, quản lý tiên phong: Khám phá có trật tự ranh giới tuân thủ của Web3

Nếu so sánh hệ sinh thái Web3 của Hồng Kông với một tòa nhà, thì khung pháp lý đáng tin cậy và có tính ứng dụng cao chính là nền tảng của nó. Kể từ khi công bố tuyên bố chính sách vào cuối năm 2022, Hồng Kông liên tục xem xét và hoàn thiện hệ thống quy định nhằm thúc đẩy sự phát triển tự chủ của hệ sinh thái tài sản ảo dưới điều kiện an toàn và tuân thủ. Bằng cách xây dựng một khung quy định toàn diện bao gồm sàn giao dịch tài sản ảo, các tổ chức phát hành stablecoin, nhà cung cấp dịch vụ lưu ký và các hoạt động giao dịch ngoài sàn, Hồng Kông đã mở đường cho sự giao thoa giá trị và đổi mới lâu dài trong thị trường tài chính.

Các biện pháp này không chỉ nâng cao độ tin cậy của thị trường tài sản ảo ở Hồng Kông mà còn liên tục thu hút vốn và doanh nghiệp. Tính đến cuối năm 2024, chỉ riêng Cyberport Hồng Kông đã quy tụ gần 300 doanh nghiệp Web3, với quy mô huy động vốn tích lũy vượt quá 400 triệu HKD.

Tuy nhiên, bối cảnh Web3 toàn cầu đã thay đổi lớn trong hai năm qua. Tình hình quản lý tiền điện tử tại Mỹ đang có dấu hiệu tích cực, mô hình quản lý trừng phạt áp lực cao kéo dài nhiều năm trước đây đang dần biến mất, trong khi các khu vực như Singapore, Dubai cũng liên tục phát đi tín hiệu thân thiện với tiền điện tử. Trong bối cảnh như vậy, Hong Kong làm thế nào để nắm bắt làn sóng đổi mới này? Phát triển Web3 và tài sản ảo tại Hong Kong không chỉ cần chú ý đến lý thuyết mà còn phải thực tiễn: chính phủ quan tâm đến những đổi mới công nghệ và ứng dụng có tác động thực chất đến kinh tế xã hội.

Mặc dù tỷ lệ quy mô của thị trường tài sản tiền điện tử trong hệ thống tài chính toàn cầu chưa đến 1%, nhưng tốc độ mở rộng nhanh chóng của nó cùng với sự gia tăng mối tương quan với các tài sản tài chính chính thống đã dẫn đến việc rủi ro của nó không thể bị xem nhẹ. Hồng Kông và Hoa Kỳ trong nhiều thời điểm có vẻ khác nhau, nhưng thực chất đều có chung một mục tiêu: vừa duy trì hoạt động đổi mới vừa phòng ngừa các rủi ro tài chính tiềm ẩn từ loại tài sản mới này.

Hai, stablecoin HKD: "tham vọng tài chính" của Hồng Kông

Stablecoin là chủ đề nóng tại hội nghị Consensus lần này, và cũng là lĩnh vực được Hong Kong chú ý và đầu tư trong suốt hai năm qua. Nhiều tổ chức tài chính đang chuẩn bị phát hành stablecoin gắn với đồng đô la Hong Kong, bao gồm Standard Chartered Hong Kong, ANZ Group và Hong Kong Telecom dự kiến thành lập công ty liên doanh, cùng với nhà phát hành USDC hợp tác với ba ngân hàng phát hành tiền lớn của Hong Kong để ra mắt HKDCoin.

Dù không thể xác định được đồng stablecoin HKD sẽ chiếm lĩnh bao nhiêu thị phần trong thị trường hiện tại do đồng stablecoin USD thống trị, nhưng việc phát triển đồng stablecoin HKD là lựa chọn tất yếu để nắm bắt quyền chủ động trong phát triển Web3 và chiếm ưu thế trong tương lai tài chính. Stablecoin là sợi dây kết nối giữa tài chính truyền thống và thế giới tiền điện tử, và có thể trở thành công cụ thanh toán được chấp nhận rộng rãi.

Sự phát triển của stablecoin đô la Hồng Kông đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm cách phát hành, cách quản lý, và các tổ chức nào sẽ trở thành những người tham gia đầu tiên. Ở giai đoạn hiện tại, stablecoin không được hỗ trợ bởi tài sản đô la Mỹ khó có thể cạnh tranh với stablecoin đô la Mỹ trong ngắn hạn, nhưng thông qua đổi mới cơ chế (như stablecoin có lãi) và đổi mới ứng dụng (như tài sản vật chất được đưa lên chuỗi), stablecoin đô la Hồng Kông có khả năng tránh cạnh tranh trực tiếp với stablecoin đô la Mỹ, thu hút nhiều tổ chức và người dùng đa dạng hơn tham gia.

Cần lưu ý rằng stablecoin Hong Kong Dollar khác với đồng đô la Hong Kong kỹ thuật số. Mặc dù trong ngắn hạn có thể có sự cạnh tranh tiềm năng giữa hai bên, nhưng trong tương lai có khả năng đạt được sự chia sẻ tài nguyên và bổ sung lợi thế: stablecoin Hong Kong Dollar sẽ vượt trội về tỷ lệ sử dụng, khả năng mở rộng và tính thân thiện trong thị trường tài sản ảo, trong khi đồng đô la Hong Kong kỹ thuật số sẽ dẫn đầu về hỗ trợ giá trị và độ tin cậy.

Ba, Tài sản vật chất lên chuỗi: Từ khái niệm đến sự bùng nổ của thị trường hàng trăm tỷ

Việc đưa tài sản thực lên blockchain chắc chắn là khái niệm nóng nhất tại Consensus năm nay. Các ông lớn tài chính truyền thống đều cho rằng, việc đưa tài sản thực lên blockchain không phải là xu hướng, mà là điều tất yếu. Hồng Kông đang tích cực đón nhận làn sóng này, báo cáo chính phủ năm 2024 đã đề xuất thúc đẩy việc đưa tài sản thực lên blockchain và xây dựng hệ sinh thái tiền kỹ thuật số, Cơ quan Quản lý Tiền tệ Hồng Kông đã triển khai "Chương trình tài trợ trái phiếu kỹ thuật số" để khuyến khích thị trường vốn áp dụng công nghệ token hóa. Chính phủ cũng đang xem xét việc thúc đẩy token hóa vàng.

Tuy nhiên, vào giai đoạn hiện tại, quyền chủ động trong câu chuyện token hóa không nằm trong tay Web3, mà phụ thuộc nhiều hơn vào việc các tổ chức truyền thống có đủ động lực để thay đổi hiện trạng, đưa tài sản của họ lên blockchain và token hóa. Điều này không hề dễ dàng đối với các tổ chức truyền thống, vì giá trị gia tăng từ công nghệ mới có thể không đủ lớn, nhưng chi phí bỏ ra thường rất cao. Khi Phố Wall ở Mỹ đẩy nhanh việc định hình thị trường token hóa, Hồng Kông cần nhiều tổ chức có tài nguyên và tài sản hơn tham gia tích cực vào đổi mới, để có thể nắm giữ nhiều quyền chủ động hơn trong cuộc cải cách.

Hồng Kông trong thời gian ngắn nên tập trung vào các tài sản tài chính tiêu chuẩn hóa phù hợp nhất để token hóa, và tận dụng tối đa lợi thế địa lý và thể chế của mình với tư cách là trung tâm tài chính, thương mại và vận tải quốc tế, chú trọng vào việc ứng dụng token hóa trong các tình huống liên quan đến thương mại và xuyên biên giới, nhanh chóng mở rộng quy mô thị trường tài sản thực lên blockchain.

Bốn, ETF và giao dịch OTC: Đa dạng hóa kênh tài chính

Một động thái quan trọng khác trong sự phát triển Web3 của Hồng Kông vào năm 2024 là việc ra mắt quỹ ETF tài sản ảo giao ngay. Từ cuối năm 2023 tiếp nhận đơn đăng ký cho đến khi chính thức niêm yết vào cuối tháng 4 năm 2024, các cơ quan quản lý của Hồng Kông đã thể hiện "tốc độ" và "hiệu quả". Tính đến cuối năm 2024, tổng giá trị tài sản quản lý của quỹ ETF Bitcoin giao ngay tại Hồng Kông đã vượt quá 3 tỷ đô la Hồng Kông, chiếm 0.66% tổng thể thị trường ETF của Hồng Kông.

So với Mỹ, lợi thế chính của ETF tài sản ảo tại Hồng Kông là hỗ trợ giao dịch thực và tiên phong trong việc phát hành ETF giao dịch thực Ethereum. Tuy nhiên, những lợi thế này không mang lại sự gia tăng bền vững. Mặc dù tỷ lệ ETF phát hành thực trong lần phát hành đầu tiên chiếm hơn 50%, nhưng do ảnh hưởng của kỳ vọng vĩ mô, những người nắm giữ Bitcoin không muốn dễ dàng giải phóng tính thanh khoản. Còn ETF giao dịch thực Ethereum đã ảnh hưởng đến sự nhiệt tình của các nhà đầu tư vì không hỗ trợ staking.

Ngoài ETF, Hồng Kông còn dần hình thành mạng lưới tài chính ba tầng gồm "sàn giao dịch có giấy phép - giao dịch ngoài sàn hợp pháp - ngân hàng". Hiện nay, điểm tập trung về tính thanh khoản là thị trường giao dịch ngoài sàn. Thị trường giao dịch ngoài sàn ở Hồng Kông xử lý khối lượng giao dịch lên tới gần hàng tỷ USD mỗi năm, đồng thời nhờ vào mô hình kinh doanh địa phương đặc trưng là cửa hàng trao đổi tiền điện tử, đã thu hút các nhà đầu tư ở mọi lứa tuổi từ khắp nơi trên thế giới. Trong những năm gần đây, thị trường giao dịch ngoài sàn ở Hồng Kông còn thu hút sự chú ý của nhiều người dùng và tổ chức trong lĩnh vực thương mại quốc tế và thanh toán xuyên biên giới, trở thành một kênh quan trọng khác tập hợp vốn toàn cầu.

Hồng Kông đang xem xét việc đưa giao dịch ngoài sàn vào phạm vi quản lý. Mặc dù có thể ảnh hưởng đến hoạt động giao dịch trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài có thể giúp thu hút nhiều vốn hợp pháp hơn, đồng thời tạo ra một kênh tự do lưu thông vốn bên ngoài các nền tảng giao dịch tài sản ảo có giấy phép. Trong tương lai, thị trường giao dịch ngoài sàn an toàn và hợp pháp không chỉ có thể giúp cải thiện tính thanh khoản của thị trường Hồng Kông mà còn có thể trở thành một kênh quan trọng kết nối thị trường thanh khoản thực với thị trường tiền điện tử và hệ sinh thái Web3.