Sự trỗi dậy và thách thức của BTC trong hệ sinh thái Ethereum

Bitcoin và Ether là hai ông lớn trong lĩnh vực tiền điện tử, từ lâu đã có sự khác biệt về thuộc tính tiền tệ. Bitcoin thường được coi là tiền tệ cơ bản, được gọi là "vàng kỹ thuật số" hoặc "cái neo của thế giới tiền điện tử"; trong khi Ether thì nghiêng về tiền tệ ứng dụng, các nhà đầu tư thường chú trọng vào "ứng dụng tiền tệ" của nó ở cấp độ cao hơn, chẳng hạn như thế chấp ETH quá mức để tạo ra "tiền tệ phái sinh".

Tuy nhiên, DeFi phát triển mạnh mẽ dường như đã phá vỡ sự phân công tinh tế này, thậm chí khiến Ethereum có phần lấn át vai trò tiền tệ. Bitcoin theo định dạng ERC-20, tức là "neo BTC", đã nhanh chóng mở rộng trong vài tháng qua, đặc biệt là trong tháng 7 vừa qua, với khối lượng phát hành tăng khoảng 70%. Dữ liệu cho thấy, tính đến ngày 5 tháng 8, tổng khối lượng neo BTC trong hệ sinh thái Ethereum đã đạt 20,472 đồng, gần bằng 1% tổng số Bitcoin, chiếm 0.59% tổng giá trị thị trường ETH.

Xét từ cấu trúc nội bộ được neo vào BTC, wBTC chiếm 75,8% tỷ lệ phát hành, chiếm đa số tuyệt đối, trong khi Ren BTC và sBTC lần lượt đứng ở vị trí thứ hai và thứ ba với tỷ lệ 11,2% và 4,89%. Cả ba loại được neo vào BTC này đều thể hiện xuất sắc về tổng số địa chỉ, tỷ lệ địa chỉ hoạt động và các giao dịch lớn.

Đáng chú ý là sự tăng trưởng của renBTC vào tháng 7 đặc biệt nổi bật, số lượng địa chỉ tổng cộng tăng tới 111% trong vòng 30 ngày. Trong cùng kỳ, tỷ lệ địa chỉ hoạt động trung bình của wBTC và renBTC đều vượt quá 5%, cao hơn mức trung bình của ETH trong cùng thời kỳ, tương đương với USDt-erc20. Điều này phần nào phản ánh vai trò của việc neo giữ BTC như một tác nhân hoạt động quan trọng trong hệ sinh thái Ethereum.

Đằng sau sự bùng nổ tăng trưởng của BTC, có hai yếu tố chính: các dự án cho vay hàng đầu mở khóa staking và cơn sốt khai thác thanh khoản. Vào tháng 5, MakerDAO - người dẫn đầu DeFi đã thông qua đề xuất của cộng đồng, thêm wBTC vào tài sản thế chấp để tạo ra DAI, điều này đã làm tăng đáng kể tiềm năng của DAI. Ngay sau đó, nền tảng cho vay tập trung quan trọng NEXO đã thay thế một lượng lớn BTC bằng wBTC và thực hiện staking thông qua giao thức Maker, điều này càng nâng cao mức độ hoạt động của wBTC.

Mặt khác, cơn sốt "khai thác thanh khoản" được khởi xướng bởi Compound và phát triển tại các nền tảng như Curve, Synthetix, REN đã thúc đẩy sự tăng trưởng của hầu như toàn bộ lĩnh vực gắn với BTC. Dữ liệu cho thấy, sau khi các bể khuyến khích thanh khoản liên quan được ra mắt, các chỉ số chuỗi của wBTC, renBTC, sBTC đã tăng trưởng đáng kể, với số lượng giao dịch, số tiền, và số lượng địa chỉ hoạt động tăng gần 10 lần trong một khoảng thời gian ngắn.

Tuy nhiên, sự tăng trưởng của BTC được neo giá cũng phải đối mặt với những rào cản rõ rệt. Đầu tiên là khả năng mở rộng không đủ, thị trường DeFi chỉ chiếm 1,5% tổng giá trị thị trường tiền điện tử, trong khi tỷ lệ BTC được neo giá trong DeFi khoảng 0,5%. Thứ hai, từ quá trình tạo ra đến chuyển khoản rồi đến thực hiện yield farming vẫn còn phức tạp, tiềm ẩn rủi ro, cản trở nhiều người dùng tham gia. Hơn nữa, việc neo giá BTC đã xuất hiện hiện tượng tập trung quá sớm, với tỷ lệ nắm giữ trung bình của ba ông lớn neo giá BTC lên tới 92%, điều này có thể ảnh hưởng đến việc áp dụng của nó trong các bối cảnh rộng hơn.

Có quan điểm cho rằng, việc gắn kết sự phát triển với BTC có thể dẫn đến việc giảm số lượng giao dịch trên chuỗi của Bitcoin, ảnh hưởng đến doanh thu của thợ mỏ, từ đó làm suy yếu tính bảo mật của mạng lưới. Nhưng cũng có người cho rằng, đây là một tình huống đôi bên cùng có lợi cho cả Bitcoin và Ethereum, có thể nâng cao phạm vi phân bổ và hiệu quả thực tế của Bitcoin, đồng thời tăng cường hoạt động kinh tế mạng lưới và tính thanh khoản của Ethereum.

Trong 7 ngày qua, số lượng địa chỉ hoạt động chủ yếu gắn liền với BTC, giá trị chuyển khoản và các dữ liệu khác đã bắt đầu có dấu hiệu chững lại, thậm chí có xu hướng giảm. Trong bối cảnh sự nhiệt tình đối với việc khai thác thưởng thanh khoản đang dần giảm, liệu loại tài sản từng bùng nổ này có thể tiếp tục tiến bước vững chắc hay không vẫn còn phải chờ xem.